خار مریم نام گیاهی دارویی است از خانواده گل‌ستاره‌ای‌ها که در نزد مردم ایران با اسم ماریتیغال، خار علیص، خارسه و خارشیری نیز شناخته شده بوده، این گیاه خودرو بوده و در صحراهای ایران به عمل می‌آید. گیاه خار مریم، که بومی خاورمیانه، اروپا و آمریکای شمالی است سالهاست که برای درمان بیماری‌ها مورد استفاده قرار می گیرد و در کاهش علایم پیری بسیار موثر است و نقش مهمی در سم زدایی از بدن و به ویژه کبد دارد. طبیعت عرق خار مریم گرم است.

خواص دارویی آن عبارتند از:  

عرق خار مریم، در مقابله با سرطان پروستات، رحم و سینه موثر است و رشد سلول‌های سرطانی را کاهش می‌دهد. از خواص عرق خار مریم، افزایس اثربخشی داروهای مربوط به شیمی درمانی می‌باشد. مصرف عرق گیاه خار مریم، مقاومت به انسولین در بیمارانی که از دیابت نوع ۲ رنج می‌برند را کاهش می‌دهد. یکی از مهمترین خواص عرق خار مریم، کنترل افزایش کلسترول ناشی از رژیم غذایی و افزایش گلوتاتیون کبد و به دنبال آن کاهش کلسترول کبد است و نقش عمده ای در سم زدایی کبد ایفا می کند. استفاده از عرق خار مریم، از بدن در برابر آسیب‌های سلولی ایجاد شده از رادیکال های آزاد محافظت می‌کند. پیشگیری از ایجاد سنگ صفرا و درمان آن، از دیگر خواص عرق خار مریم است. در صورت مسمومیت با قارچ که می‌تواند به کبد آسیب برساند، خوردن عرق خارمریم ۱۰ دقیقه پس از مصرف قارچ، اثر سموم آن را از بین می‌برد. از دیگر خواص عرق خار مریم، مقوی و افزایش دهنده شیر مادران است و برای درمان هپاتیت و زردی موثر است.

نحوه مصرف خار مریم (طرز استفاده و میزان مصرف)

از گیاه خار مریم به شکل دم کرده، تنتور و یا مستقیما از عرق آن، استفاده می‌کنند، همچنین برای استفاده بیشتر از خواص گیاه خار مریم می‌توان گلچه‌های آن را همانند کنگر فرنگی خورد.

طرز تهیه تنتور:

یکی از بهترین اشکال دارویی گیاهان که از زمان‌های قدیم مورد استفاده بوده‌اند محلول‌های هیدروالکلی تنتور (مخلوط آب و الکل) عصاره گیاهان میباشد. در این روش گیاه خشک و یا تازه در محلول 25 درصد الکل و آب (25 قسمت الکل و 75 قسمت آب) قرار می‌گیرد. کلیه قسمت‌های گیاه ممکن است مورد مصرف قرار گیرد. تنتور خار مریم را تا دو سال میتوان استفاده کرد. مقدار استفاده از این تنتور، 15 تا 25 قطره و روزانه 4 الی 5 مرتبه است و بهتر است قبل از مصرف، تبخیر الکل انجام گیرد.

طرز تهیه دم کرده:

5/3گرم دانه‌های نیمکوب شده خار مریم را در 150 سی سی آب جوش به مدت 10 الی 15 دقیقه دم کنید. روزانه 3 نوبت و نیم ساعت قبل از غذا مصرف شود.

طرز تهیه عرق خار مریم:

برای تهیه عرق خار مریم، ابتدا آب و گلچه‌های گیاه را می‌جوشانند. پس از تبخیر آب، عملیات سرد کردن بخار و تقطیر به صورت سنتی یا صنعتی انجام می‌شود و مایعی که با تقطیر به دست آمده، همان عرق خار مریم است.

عوارض عرق خار مریم (موارد احتیاط و منع مصرف)

مصرف عرق خارمریم حتی در طولانی مدت عوارض نداشته و فقط در بعضی موارد ممکن است موجب اسهال خفیف شود. البته لازم به ذکر است گیاه خار مریم نباید همزمان با داروهایی که متابولیزم آنها در کبد است مانند آسپرین، استامینوفن و غیره استفاده شود، همچنین اگر داروی خاصی مصرف میکنید و یا به هر گونه بیماری مبتلا می‌باشید قبل از مصرف گیاه و عرق خار مریم با پزشک مشورت کنید.