شیرین بیان گیاهی است که مردم هزاران سال از آن برای معالجه انواع بیماری ها استفاده می کردند. شیرین بیان با نام علمی گلابرا گلیسیریزا (Glycyrrhiza glabra) گیاهی است که برخلاف نامش تلخ است اما خواص فوق العاده‌ای دارد. سالها است که خواص عرق شیرین بیان و فواید دارویی منحصر به فرد آن مورد توجه جامعه پزشکی قرار گرفته است. با این وجود، اثبات قاطع فواید عرق شیرین بیان هنوز هم مستلزم انجام تحقیقات بیش تری است. در این مطلب گوشه ای از خواص درمانی این گیاه را مرور می کنیم.

خواص شیرین بیان

• خواص عرق شیرین بیان در تسکین معده درد

این ریشه گیاهی حاوی ماده ای بنام اسید گلیسیریزیک (glycyrrhizic acid) است. این ماده از خواص ضد التهابی برخوردار است و می‌تواند به عنوان تقویت کننده سیستم ایمنی بدن عمل کند. از این رو، تسکین درد معده و ناراحتی دستگاه گوارش را می‌توان در شمار خواص عرق شیرین بیان طبقه بندی کرد. در عین حال، ترمیم دیواره معده و ایجاد تعادل در عملکرد دستگاه گوارش و بهبود روند هضم نیز از دیگر فواید عرق شیرین بیان به حساب می‌آیند. بنابراین، از زمان‌های دور تا کنون به افراد توصیه می‌شود که در مواقع بروز مسمومیت غذایی و ابتلا به زخم معده یا نفخ و سوزش معده از مشتقات این ریشه گیاهی بهره جویند.

• خواص عرق شیرین بیان در پاکسازی دستگاه تنفسی و مجاری آن

از دیگر خواص عرق شیرین بیان می‌توان به توانایی آن در درمان مشکلات تنفسی اشاره کرد. شیرین بیان و مشتقات این گیاه از خاصیت خلط آوری برخوردار است. این امر، به مقابله با انسداد مجاری تنفسی و دفع مخاط چسبنده و قدیمی کمک می‌کند.

• خواص عرق شیرین بیان در مقابله با استرس

امروزه، همه انسان‌ها به نوعی تحت فشارهای عصبی و استرس قرار دارند. اضطراب و سردرگمی‌های روانی طولانی مدت باعث فعالیت بیش از اندازه غدد فوق کلیوی می‌شود. غدد فوق کلیوی مسئولیت ترشح هورمون‌های مختلفی نظیر آدرنالین و کورتیزول را برعهده دارند. فعالیت بیش از حد این غدد موجب آزاد شدن مداوم این هورمون‌ها، تحلیل غدد یاد شده و بروز اختلال در سیستم هورمونی بدن می‌شود. مصرف مکمل‌های حاوی شیرین بیان و عرق این گیاه به تسکین غدد فوق کلیوی کمک کرده و میزان آدرنالین و کورتیزول بدن را تنظیم می‌کند.

• خواص عرق شیرین بیان در درمان سرطان

مطالعات نشان می‌دهند که عرق شیرین بیان و ریشه این گیاه می‌توانند به عنوان دارویی بالقوه‌ برای درمان سرطان پستان و پروستات مورد استفاده قرار گیرند. در حال حاضر، بسیاری از پزشکان چینی از خواص عرق شیرین بیان و پودر این گیاه در برنامه‌های درمانی سرطان بهره می‌جویند. شایان ذکر است که سازمان غذا و دارو نیز به تازگی مزایای دارویی شیرین بیان در درمان سرطان را تأئید کرده است. با این حال، اطمینان از این امر همچنان مستلزم انجام آزمایش‌های بیش تر است.

• خواص عرق شیرین بیان در مراقبت از پوست و دندان

از دیگر فواید عرق شیرین بیان می‌توان به توانایی آن در بهبود اگزما و حساسیت‌های پوستی اشاره کرد. ژل‌های موضعی حاوی این گیاه نیز به همین منظور مورد استفاده قرار می‌گیرند. خواص ضد باکتریایی این گیاه به بهبود بسیاری از مشکلات پوستی و مقابله با پوسیدگی دندان کمک می‌کند.

عوارض جانبی شیرین بیان

همان طور که پیش از این هم گفته شد، خواص عرق شیرین بیان و سایر مشتقات این گیاه، شناخته شده و منحصر به فرد است. با این حال، مصرف هر مادهای به موازات فواید و مزایای قابل توجه میتواند برخی عوارض جانبی نامطلوب را نیز به دنبال داشته باشد. از اثرات جانبی ناخوشایند شیرین بیان میتوان به کاهش سطح پتاسیم بدن و تضعیف ماهیچهها اشاره کرد. این وضعیت در حوزه پزشکی با عنوان هیپوکالمیا (hypokalemia) شناخته میشود.

مطالعات نشان داده اند، مصرف بیش از اندازه عرق شیرین بیان و دیگر مشتقات آن میتواند سلامت بدن را دچار اختلال کند. موارد زیر از دیگر عوارض جانبی ناشی از مصرف بیش از حد شیرین بیان به شمار میروند:

– بالا رفتن فشار خون، ایجاد تورم و اختلال در ضربان قلب؛ در مواردی، مشاهده شده است، مصرف بی‌رویه این ماده گیاهی در کودکان نیز می‌تواند به شدت مشکل آفرین باشد.
– مصرف شیرین بیان به هیچ عنوان به زنان باردار و مادران شیرده توصیه نمی‌شود.
– مصرف شیرین بیان به هیچ عنوان به افراد مبتلا به بیماری فشار خون توصیه نمی‌شود.